Ba/ Bs Nedir?
Vergi dairesine bildirilen bir beyan formu olarak tanımlayabileceğimiz Ba/Bs formu, kurumların, kuruluşların ya da kişilerin faturalarına istinaden düzenlenir. Ba/ Bs formu düzenlenmesi için, kişi ya da kurumların bilanço esasına uygun defter tutmaları ve beyan edilecek faturaların belirtilen tutarın üzerinde olması gerekmektedir. Konuyu daha detaylandırmadan önce hizmet alış ve satış işlemlerinin kısıtlaması olan Ba nedir, Bs nedir, açılımına bakalım:
Ba: (Bildirim alım) Ürün ve / veya hizmet alımlarına yönelik beyan formudur.
Bs: (Bildirim satım) Hizmet satışlarına yönelik beyan formudur.
Örneğin KDV tutarı hariç 5000 TL tutarında mal ya da hizmet alan bir şirket Ba formu (bildirim alım) formu dolduracak, bu ürün ya da hizmeti satan şirket ise Bs formu (bildirim satım) dolduracaktır.
Ba/ Bs formu vergi bildirim formu değildir. Dilerseniz herhangi bir ödemeye tabi olmayan Ba/Bs formu nedir, özelliklerine birlikte bakalım.
Ba/ Bs Formu Nedir?
Ba/ Bs formu; satıcı ile alıcının fatura bilgilerini kıyaslayarak, beyanın gerçekliğini teyit eden ve olası sahtecilikleri engellemeyi hedefleyen formlardır. Ba/ Bs mutabakat sağlanmak üzere başvurulan bir beyan sistemidir ve bir ay içindeki 5.000 tl ve üzeri faturalar için doldurulur.
Örneğin 5.000 tl ve üzerindeki ürün satışları için fatura kesen bir üretici/ tedarikçi ya da satıcı, bu tutardaki malı sattığını Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı vergi dairelerine beyan eder. Bu beyan Bs ( bildirim satım) formu ile kayıt altına alınır. Daha sonra beyan formunda bildirilen satıcının gerçekten bu malı alıp almadığına dair bir form doldurması istenir ki bu da Ba ( bildirim alım) formudur.
Hem alıcı hem satıcı tarafından bu formların doldurulması vergi ödemesi ile birebir ilgili değilse de, kayıt dışı satışı engellemeye yöneliktir. Satıcı beyan ettiği ürünü gerçekten vergi mükellefi bir işletmeye satmış mıdır ve bu malı gerçekten vergi mükellefi bir işletme mi almıştır sorularına Ba/ Bs formu ile yanıt aranır.
Ba / Bs formlarında KDV hariç 5.000 TL ve üzerindeki toplam fatura tutarı ve adedi bildirilir.
Ba / Bs formları vergi beyannamesi değildir. Yani bu beyannameler sonrasında herhangi bir vergi ödenmez.
Ba/ Bs formları sahte ve yanıltıcı belgelemelerein önüne geçmek için düzenlenen raporlardır.
Ba/ bs formları KDV iadeleri için önemli veri tabanlarıdır.
Form Ba / Bs’de bulunan alış ya da satış bedelleri TL cinsinden yazılır ve kuruş bilgilerine yer verilmez.
Ba/Bs Hangi Durumlarda Düzenlenir ?
Bir işletmenin aynı ay içinde, tek bir işletmeye kestiği 5.000 TL ve üzeri faturalar için Bs (Beyan satış) Bir işletmeden aynı ay içinde 5.000 TL ve üzeri fatura alınmış ise Ba ( Beyan alış) formu düzenlenir ve bu formlar beyan edilir.
Örneğin, iş yaptığınız şirketten 3 ayrı fatura ile mal ya da hizmet aldınız. Bu faturalar 1500 TL + KDV, 1000 TL + KDV, 3000 TL + KDV şeklinde düzenlenmiş olsun. Üç faturayı da Ba formunda göstermelisiniz. Aynı şekilde satıcı da Bs formu düzenleyecektir.
Form Ba/ Bs düzenlemekle mükellef olan şirketler, bu düzenlemeleri aylık olarak yapmalıdır ve bir sonraki ayın ilk gününden son günü akşam 24.00’ e kadar onaylamış ve göndermiş almakla yükümlüdürler.
BA/BS Formu Nasıl Düzenlenir?
Bilgisayar ortamında düzenleyebileceğiniz Ba/Bs formları için öncelikle bir düzenleme formu indirmeniz gerekmektedir. GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) sitesinde bulabileceğiniz Beyanname Düzenleme Programı, ilgili sayfalardaki yönerge ile kolayca kurulabilmektedir.
Program indirdikten sonra, toplam fatura adedi ve KDV hariç fatura tutarı (5.000 TL ve üzeri) yazılarak form düzenlenmelidir.
Online olarak doldurulan ve iletilen bu formlar Gelir İdaresi sistemleri tarafında karşılaştırılır. Uyumsuzluk görülen belgeler için şirketlerle görüşülerek KDV ya da vergi usulsüzlüğü yapılıp yapılmadığına bakılır.
Beyan yükümlülüğün hem alıcı( Ba) hem satıcı (Bs) için geçerli olduğunu tekrar hatırlatalım. Form bildirimleri takip eden ayın son gününe kadar yapılmalıdır ve yasal sürenin aşılması durumunda 1.600 TL usulsüzlük cezası kesilmektedir.
Hangi Şirketler Ba / Bs Formunu Vermekle Yükümlüdür?
Limited ya da anonim şirketleri için Ba/ Bs formu beyan etmek zorunludur. Aksi halde cezai yaptırım uygulanır. Şahıs şirketleri için Ba/ Bs formu düzenlemek zorunda değildir ancak şirketin geliri belirli bir sınırın üzerinde ise ve bilanço usulüne göre muhasebesi tutuluyorsa, şahıs şirketleri de Ba/ Bs beyan etmekle mükelleftir.
Ba / Bs Formu Beyan Edilirken Gerekli Belgeler Nelerdir?
Eksiksiz olarak form doldurduktan sonra beyan edilmesi gereken bazı belgeler vardır. Bu belgeler :
5.000 TL ve üzeri mal ve / veya hizmet faturaları,
Gider pusulası,
Var ise kur farkından kaynaklanan faturalar,
Serbest meslek makbuzları,
İade faturaları,
Yolcu biletleri
Ba / Bs Formu Neden Önemlidir?
Türkiye’de faaliyette bulunan ve gerçek usuldeki gelir vergisi mükellefi olan şirketler ile kurumlar vergisi mükellefi olan şirketler Ba / Bs formu düzenlemek ve beyan etmek zorundadır. Bu zorunluluk Ba nedir, Bs nedir sorusunu yanıtlarken belirttiğimiz gibi hem alıcı için hem de satıcı için geçerlidir. Gelir idaresi kurumu bu mal ya da hizmet beyanını her iki şirket için inceleri eşleştirir ve varsa uyumsuzlukları belirler.
Kayıtdışı ekonomi ile mücadele etmek ve “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeler” olarak tanımlanan naylon faturaları tespit edilmesini sağlar. Alıcı ve satıcı da bulunan aynı ürün ya da hizmete ait faturaları çapraz kontrolle eşleştirir ve teyit eder.
Gelir idaresi kurumunun bu formları inceleyerek eşleştirme yapmasındaki temel amaç ekrakta sahtecilik yapılıp yapılmadığını kontrol ederek, vergi kaçırmaya engel olmaktır. Özellikle KDV iade işlemlerinde usulsüzlüklerin önü geçmek için Ba/ Bs mutabakat formu gereklidir.
Ba/ Bs formu beyanında alıcı ya da satıcı bir birbirinden sorumlu değildir. Karşılıklı olan beyanda bulunan firmaların her ay Ba / Bs mutabakat yapmaları gerekmektedir. Böylece muhasebe kayıtlarındaki olası hatalar, eksik faturalar gibi daha sonra soruşturmaya neden olabilecek pürüzlerin önüne geçilmiş olur.
Kimler Ba / Bs Formu Vermekten Muaftır?
Kurumlar vergisi muafiyeti bulunan mükellefler, bu muafiyetten yararlanmaya başladıkları tarihten itibren Ba / Bs formu vermek zorunda değildir. Form Ba/ Bs için önemli olan kurumlar vergisi mükellefiyetidir. KDV muafiyeti olan şirketler dahi eğer kurumlar vergisine tabii ise bu formları beyan etmek zorundadır.