E-ticaret Hukuku Nedir?
E-ticaret hukuku “Elektronik ticarete ilişkin esas ve usuller” kapsamıyla oluşturulan işletmelerin ve tüketicilerin online ticarette hangi e-ticaret kuralları uygulayacağının belirlenmesinde, e-ticaretin usul ve kapsamının belirlenmesinde, tüketici haklarının güvence altına alınmasında ve online ticaretin güvenli bir şekilde yapılmasında etkili olan kanundur.
Sanal alışveriş alıcı ve satıcıyı bir araya getirmeden kişisel bilgilerin, ödeme bilgilerinin siteye aktarıldığı bir şekilde mümkün olmaktadır. Bu verilerin ne düzeyde işlenmesi, saklanması, kullanılması gibi durumların yasal çerçevede belirlemesini e-ticaret mevzuatı belirler.
E-ticaret mevzuatının oluşturduğu yönetmelikleri aşağıda sıraladık.
Elektronik ticaretin düzenlenmesi hakkında kanun
Elektronik ticarette hizmet sağlayıcı ve araç hizmet sağlayıcılar hakkında kanun
Tüketicinin korunması hakkındaki kanun
Kişisel verilerin korunması kanunu
Gümrük, lojistik ile ilgili yönetmelik
Hizmet sağlayıcıların sorumlulukları
E-ticarette vergilendirme ve finansal işlemler ile ilgili yönetmelik
E-ticaretin Kapsamı Nedir?
E-ticaret kanunu 2014 yılında “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” şeklinde resmi gazetede yayımlandı ve 2015 yılında kabul edildi. Gittikçe artan online ticaretin hem tüketiciler hem hizmet sağlayıcılar hem de aracı kuruluşlar tarafından daha güvenli, belirli ve sorumluluk çerçevesinde yapılmasını mümkün kılan kanun ile e-ticaret kuralları da daha net bir şekilde belirlenmiştir. E-ticaret kanunu çok yönden detaya sahiptir ve hem tüketiciin hem de e-ticaret firmalarının haklarını güvence altına almaktadır. Firmaların sanal alışverişte neler yapması neler yapmaması gerektiğini açıklamaktadır.
E-ticaret kanunu 2014 yılındaki düzenleme ile önlemler arttırılmıştır. Getirilen düzenlemelerden birkaçını aşağıda sıraladık.
E-ticaret sitesi ile tüketici arasındaki bilgi akışının güvence altına alınması
Ödeme sistemlerinde güvenlik önlemlerinin arttırılması, 3D secure gibi ödemede ekstra güvenlik sistemleri getirilmiştir.
Gizlilik sözleşmesi, mesafeli satış sözleşmesi, cayma hakkı gibi tüketici hakları genişletildi.
KVKK ile kişisel verilerin işlenmesi ve özel hayatın gizliliği gibi alanlara düzenlemeler getirilmiştir. Kısacası verilerin güvenliği zorunlu hale getirilmiştir.
E-ticaret Sitelerinde KVKK Nasıl Uygulanır?
Kişisel verilerin korunması kanunu KVKK açılımı dır. KVKK günümüzde e-ticarette işlenen verilerde tüketici haklarını güvence altına almayı hedefler. KVKK özetle kişisel veriler işlenirken; kişi hak ve özgürlüklerini korumak, özel hayatın gizliliğini sağlamak, veriler işlenirken gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini belirlemek amacıyla oluşturulmuş bir kanundur. KVKK 24 Mart 2016’da kabul edilmiştir ve 6698 sayılı kanun şeklinde 7 Nisan 2016’da Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. KVKK’nın oluşturulmasındaki temel amaçları aşağıda birkaç maddede sıralayabiliriz;
Veri sorumlularının yasal görev ve sorumluluklarının belirlenmesi
Verilerin işlenmesindeki sınırların belirlenmesi
Özel hayatın gizliliğinin korunması
Tüketicilerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması
E-ticaret KVKK dediğimizde işletmeler KVKK maddelerini uygulamak ve bunu nasıl uyguladığını alışveriş esnasında tüketicilere belirterek onay almak durumundadır. Bu onay KVKK tüketici aydınlatma metni olarak ifade edilir ve şirketlerin tüketiciyi bilgilendirmesi açısından zorunlu hale gelmiştir.
E-ticaret firmaları ilgili KVKK kanunu kurallarına uymakla yükümlüdür. E-ticaret firmaları kişisel verilerin saklanmasından ve güvenliğinden sorumludur. E-ticaret firmaları kişisel verileri tüketicinin rızası olmadan üçüncü şahıslar ile paylaşamaz. E-ticaret firmaları kişisel verileri amacının dışında kullanamaz. Tüm bunlar KVKK maddelerinde açıkça belirtilmektedir.
Gizlilik Sözleşmesi Nedir?
E-ticaret firmaları alışveriş esnasında tüketicilerin pek çok bilgisini işlemektedir. Bunu çerezler ya da çeşitli uygulamalarla yapabilmektedir. Alınan kişisel verilerin işlenmesi, kullanılması ya da saklanması gibi konularda tüketiciye yapılan bildirim gizlilik politikasını oluşturmaktadır. E-ticarette gizlilik sözleşmesi verilerin işlenmesine bağlıdır. Bu nedenle verilerin nasıl ve ne şekilde işleneceği mutlaka belirtilmelidir.
Sözleşmede belirtilmeyen bir verinin işlenmesi ise suçtur. Verilerin işlenmesi ve başka kurumlarla paylaşılması ise mutlaka sözleşmede yer alan maddeler arasında olmalıdır. Gizlilik sözleşmesi KVKK’ya göre maddelendirilen tüketicilerin haklarının güvence altına alınmasını sağlayan bir sözleşmedir. Sözleşme ayrıntıları tüketicilerin alışveriş esnasında kullanılan verilerin güvenine dayanır.
E-ticarette işlenen ve gizlilik sözleşmesinde işlenen verilerin belirtilmesi şu şekildedir;
Kredi kartı bilgileri
Adres ve iletişim bilgileri
IP adresleri
Kişilerin ödeme bilgileri
Gizlilik Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
E-ticaret işletmeleri çeşitli bilgileri çeşitli amaçlarla işlemektedir. Burada en önemli konu açık ve anlaşılır bir şekilde bunu tüketiciye beyan etmektir. Tüketiciler gizlilik sözleşmesine onay verdiği sürece veri işlenmesi mümkün hale gelmektedir. Öte yandan gizlilik sözleşmesi anlaşılır ve açık bir dille yazılmalıdır. Tüketicinin anlayacağı bir dille yazılmalı ve açık bir dil kullanılmalıdır. Puntoların küçük ve karışık bir dil kullanılması bazı bilgilerin gözden kaçmasına sebebiyet vermektedir.
Gizlilik sözleşmesinde yer alması gerekenler arasında tüketicilerin hangi bilgilerine ihtiyaç duyulduğu, hangi bilgilerin işlendiği, hangi bilgilerin ne amaçla kullanılacağı, verilerin nasıl toplandığı, ne kadar süre saklanacağı gibi bilgilendirmelerin yapılması gerekmektedir.
Gizlilik sözleşmesinin yanında iade politikası da e-ticaret siteleri için olmazsa olmaz prosedürlerden biridir. İade politikası, e-ticaret sitelerinin müşterilerin satın aldıkları ve sonrasında ürünü herhangi bir sebepten iade etmek istediklerinde ihtiyaç duyulan kurallardır. Her şirketin iade politikası farklı olabilir fakat belirli çerçevelerde, yasalara uygun iade politikalarını uygulamak gerekmektedir. Özetle iade politikası; müşterilere hangi ürünlerin hangi nedenlerle iade edilebileceğini ve iadelerin kabul edildiği zaman dilimini bildiren kurallardan oluşmaktadır.
E-ticaret Hukuku’nun Amacı Nedir?
E-ticaret kuralları ; dijitalleşmenin artması, alışveriş alışkanlıklarının değişmesi ve online alışverişin artmasıyla oldukça önemli ve hassas bir konu haline gelmiştir. E-ticaret hukuku hem tüketiciyi hem de işletme haklarını güvence altına alan bir yapıda oluşturmuştur ve sınırların yasal olarak belirtilmesi online ticareti de her iki taraf için daha güvenli bir hale getirmiştir. Tüketici haklarını koruyan e-ticaret mevzuatı e-ticarette alıcı ile satıcıyı güvence altına almaktadır. Tüketici bu kanunlar sayesinde haklarını bilir ve güvenle online alışveriş yapabilir.
E-ticaret yönergesi amacı dediğimizde; Kamu yararına uygun olarak tüketici ve işletmenin haklarını belirlemek ve güvence altına almak en önemli amaçtır. Tüketicinin zararlarını tazmin etmek, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak da en önemli amaçların başında gelmektedir.