Küreselleşmenin getirdiği yüksek ilerleme hızı, tüm şirketleri yoğun rekabet ortamına sürüklüyor. Global ekonominin acımasız rekabet ortamında çalışan firmalar için inovasyon, katma değerli üretim yapabilmenin şartlarından biri. Günümüzde şirketlerin rekabet edebilmek için inovasyonu güçlendirmekten başka çareleri yok. Bilgiyi ve bilgi teknolojilerini en verimli şekilde kullanarak kaliteyi amaçlayan ve ürün, hizmet ve süreçlerinde farklılık yaratabilen işletmeler verimlilik elde etme şansı yakalıyor.
İnovasyon, Türkiye iş dünyasının gündemine bir kavram olarak ilk defa gidiği zaman, büyük ölçekli şirketlerin uygulayacağı bir süreç gibi algılanıyordu. İhracatta katma değerli ürünlerle fark yaratabilmek ve istikrarlı bir endüstriyel gelişmenin gerektirdiği know-how’ı elde etmek için büyük şirketlere inovasyona yönelmeleri telkin ediliyordu. Ancak sanılanın aksine, şirketin büyüklüğünden çok inovasyonun kuruma getirdiği katma değerin büyüklüğü daha önemli hale geliyor. Zamanla inovasyonun dev endüstriyel şirketler kadar küçük işletmelerin dahi ihtiyaç duyacakları temel rekabet aracı olduğu anlaşıldı. Türkiye’deki orta ölçekli hatta küçük şirketler arasında da patent konusunda başarılı örnekler çıkmaya başladı. En çarpıcı ve en inovatif ürün çıkaran KOBİ’lerin tek bir özelliği var. Ar-Ge’den müşteri ilişkileri yönetimine, pazarlamadan satış ve dağıtıma kadar tüm süreçlerde inovasyon odaklı ilerlemek.
İnovasyon ile basamak atlayın
Özellikle KOBİ’ler söz konusu olduğunda inovasyon işletmeye basamak atlatıyor, en önemlisi şirketi yeni pazar arayışlarına itiyor. Yeni teknolojiler geliştirmek için motivasyonlar yaratıyor. Gelir tahminleri ile büyüme hedefleri arasındaki boşluğu kapatmak için işletmeyi kârlılığa zorluyor. İnovasyonla geliştirilen ve daha fazla fayda sağlayan ürün bir taraftan tüketiciyle olan bağları da güçlendiriyor. Sürdürülebilir büyümeye olanak sağlıyor. Kısacası geliştirilen inovasyon, global düzlemde rekabete girmeyi hedefleyen şirketler için bir nevi kaldıraç görevi görüyor.
Patent başvuru sayısı yüzde 7.7 arttı
Türk Patent Enstitüsü (TPE) verilerine göre; geçen yıl Türkiye genelinde 4 bin 875 yerli, 7 bin 519 yabancı patent başvurusu yapıldı. Yerli patent başvuru sayısı 2014’te bir önceki yıla göre yüzde 7,7 arttı. Toplam patent başvuru sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 2,82 yükselerek 12 bin 394’e ulaştı. En yüksek sayıda başvuru Türkiye’de en çok sanayi ve KOBİ’nin bulunduğu Marmara Bölgesinden geldi. Yukarıdaki veriler göz önüne alındığında KOBİ sayısındaki artışın doğrudan patent sayısını da artırdığını söyleyebiliriz. Çünkü pazarlarını çeşitlendirmek ya da rekabette güçlü olmayı amaçlayan şirketlerin inovasyon motivasyonu patent sayılarıyla ortaya konuluyor. Dünya ekonomisinin dinamosu olarak kabul edilen bu şirketler, büyük işletmelere oranla değişime daha hızlı uyum sağlayabiliyor. Böylece kısıtlı yatırım imkanlarıyla üretim yapma zorunlukları, inovasyona olan yatkınlıkları sebebiyle ürün ve hizmet çeşitliliği sunuyorlar.
Ar-Ge ile yenilikçilik ayrılmaz bir bütün
İnovasyona giden yol ise Ar-Ge yani araştırma-geliştirmeden geçiyor. Ar-Ge, yeni bilgilere yapılan yatırımlar dahil teknolojik açıdan yeni veya iyileştirilmiş ürün/süreçlerin ortaya konması için bilimsel, teknolojik, örgütsel, finansal ve ticari adımlardan oluşan teknolojik yenilik oluşturma çalışmaların başında geliyor. İnovatif şirketler için Ar-Ge ile yenilikçilik ayrılmaz bir bütün. Günümüz dünyasında işletmelerin küresel şartlarda hayatta kalabilmesi için sürekli bir yenilik arayışı ve yarışı içerisinde olması gerekiyor. Bu doğrultuda ekonomide büyük pay sahibi konumunda olan KOBİ’ler, Ar-Ge faaliyetlerine önem veriyor. Üretim teknolojisinin önemi kadar yapılan Ar-Ge faaliyetlerinin yoğunluğu da rekabet gücünü etkin kılan faktör olarak da ön plana çıkıyor. Bu yüzden şirketlerin Ar-Ge operasyonlarının geliştirme motivasyonu inovasyon algılarıyla paralel gidiyor. Yenilikçi fikirlerin gelişmesini sağlarken yenilikçi bir kurum kültürü veya imajı da Ar-Ge destekliyor. Türkiye’de inovasyon algısı geliştikçe şirketlerin yaptığı Ar-Ge harcamaları da artış gösteriyor. Bir taraftan Türkiye’de Ar-Ge’ye verilen finansman desteğinin artması ulusal hedeflerden biri. 2023’e kadar Ar-Ge harcamalarının GSYİH’deki oranının yüzde 2 artması ve özel sektörün bu artıştaki payının yüzde 50’ye ulaşması bekleniyor.
İlerleyen sayfalarda okuyacağınız şirket hikayeleri, tam da inovasyonu büyüme için bir kaldıraç olarak görüp ürünlerine yenilikçilik kazandırmayı başarmış örneklerden oluşuyor. “Türkiye’nin En İnovatif 25 KOBİ’sini” ortaya çıkaran ve başarılarının arkasındaki formülü konu alan bu araştırmamız ilham verici örneklerle dolu… Avrupa Birliği kriterlerine göre (yıllık 40-45 milyon euro altı ciroya sahip) küçük ve orta ölçekli işletmeler arasında sayılan bu şirketler, Ar-Ge süreçlerine önem veren, inovasyonu şirketin temel motivasyonu olarak gören, geliştirdikleri yenilikçi ürünleri dış pazarlara da taşımayı başaran şirketler aynı zamanda…
En çok patent başvurusu Marmara’dan geldi
Patent başvuru sayısı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 7 artarak 4 bin 857 olurken, en yüksek sayıda başvuru Türkiye’de en çok sanayi ve KOBİ’nin bulunduğu Marmara bölgesinden geldi. 5 il ise patent konusunda sıfır çekti. Türkiye’nin patent haritasında en yakın rakibini neredeyse 3’e katlayan Marmara Bölgesi, 2 bin 883 patent başvurusuyla hem geçen seneki rekorunu kırarak hem de diğer bölgelerin önüne geçerek, birinci oldu. Marmara Bölgesi’ni hemen ardından başvurusunu artıran İç Anadolu bölgesi bin 12 patent başvuruyla ikinci; 428 başvuruyla da Ege Bölgesi üçüncü oldu. Akdeniz Bölgesi’nin 2013 yılında toplamda 218 olan başvuru sayısı 2014 yılında gerileyerek 182 patent başvurusunda kaldı. Akdeniz sayısal bazda gerilese de yerini korudu ve dördüncü oldu. Karadeniz Bölgesi 175 başvuruyla beşinci, Güneydoğu Anadolu Bölgesi 130 başvuruyla altıncı sırada yer aldı. Bir yılda 100 patent sayısını aşamayan tek il ise Doğu Anadolu Bölgesi ise toplamda yaptığı 49 patent başvurusuyla yedinci sırada yer aldı. Bölgeler arasında geçtiğimiz yıla oranla Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri düşüş yaşadı.
İnovasyonun sağladığı rekabet avantajları
- Verimliliği artırıyor,
- Ar-Ge’ye yöneltiyor,
- Ödemeler dengesini güçlendiriyor,
- Sosyal sorumluluk bilincini geliştiriyor,
- Sadık müşteriler yaratıyor,
- Kurumsallaşma ve markalaşmayı güçlendiriyor.
EN ÇOK PATENT SAHİBİ 25 KOBİ
Toplam patent sayısı
1 TURAŞ GAZ ARMATÜRLERİ 71
2 ÜÇGE MAĞAZA EKİPMANLARI AŞ 50
3 CEHA BÜRO MOBİLYALARI A.Ş. 57
4 HİSARLAR İTHALAT İHRACAT PAZARLAMA A. Ş. 36
5 BİMED TEKNİK ALETLER SANAYİ VE TİCARET A.Ş 30
6 ALAPALA MAKİNA GIDA SAN. TİC. A.Ş. 29
7 AKTAŞ HAVA SÜSPANSİYON SİSTEMLERİ SAN. TİC. A.Ş. 27
8 KİRPART OTOMOTİV PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş. 24
9 POLİN SU PARKLARI VE HAVUZ SİSTEMLERİ A.Ş. 14
10 UĞUR MAKİNA SANAYİ GIDA İNŞAAT TAAHHÜT END. YAPILAR TURİZM TARIM DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. 17
11 SAMET KALIP VE MADENİ EŞYA SAN VE TİC. A.Ş. 17
12 ÖZMER PASTACILIK VE İÇECEK ÜRÜNLERİ SANAYi PAZARLAMA TURİZM VE DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 17
13 TAMER AKÇAY VE ORTAKLARI BİLİŞİM SİSTEMLERİ KOLLEKTİF ŞİRKETİ 13
14 AKYAPAK MAKİNA SAN.VE TİC.A.Ş. 12
15 EKE TEKSTİL KONFEKSİYON TURİZM SAN.VE TİC.A.Ş. 11
16 COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA ENDÜSTRİ VE TİCARET A.Ş 10
17 KUTLUSAN TARIM EKİPMAN LOJİSTİK GIDA SAN. İÇ VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ 10
18 EKSEN MAKİNE SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 8
19 ARFESAN ARKAN FREN ELEMANLARI SAN. TİC. A.Ş. 7
20 SİLTER İLERİ ÜTÜLEME SİSTEMLERİ SAN.VE TİC. LTD. ŞTİ. 6
21 DÜNYA PLASTİK EV GEREÇLERI İMALAT SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ 5
22 TUSAŞ MOTOR SANAYİ A.Ş. 5
23 AVSUMAY EVSEL VE ENDÜSTRIYEL SU ARITMA SİSTEMLERİ SAN.TIC.LTD.ŞTİ 5
24 3B CEPHE FORM İNŞ. YAPI MAL. İM. TAAH. SAN. VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ 5
25 FORMUL KALIP PLASTİK SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. 3
- Veriler Türkiye Patent Enstitüsü ve şirket beyanlarından derlenmiştir.