Fomo Nedir?
Psikolojide “fırsatı kaçırma korkusu” olarak tanımlanan Fomo açılımı Fear of Missing Out şeklindedir. Kişilerin; deneyimleri, fırsatları, ürünleri vb. gibi durumları kaçırmış hissine kapılmasına neden olan duyguya psikolojide Fomo adı verilmektedir. Kişileri genellikle kendi yaşamıyla karşı tarafın hayatını bir kıyaslamaya sevk eder.
Fomo ne demek dediğimizde kişilerin; bir yeniliği, fırsatı, imkanı kaçırma korkusu olarak nitelendirilir. Bu kaçırma duygusu sonucunda kişilerin duyguları karmaşık bir hal alır ve kıskançlık, kıyaslama, pişmanlık, mutsuzluk gibi duygular açığa çıkmaya başlar.
FOMO’nun yaygınlaşmasında sosyal ağların etkisi büyüktür. Sosyal ağlarda hayatın her anının gösterilmesi kişilerin kaçırma korkusunu daha şiddetli hissetmesine neden olmaktadır. Sosyal ağlar kişilerde FOMO duygusunu şiddetlenir.
Sosyal ağlarda FOMO duygusu nasıl ortaya çıkar?
Kişinin takip ettiği kişilerden daha az eğlendiği, gezdiği hissine kapılması
Başkalarının daha iyi hayatlar yaşadığı hissinin açığa çıkması
Başkalarının deneyimlediklerinin daha iyi görülmesi
FOMO’nun ortaya çıkardığı duygular;
Pişmanlık
Kıskançlık
Dışlanmışlık hissi
Kıyaslama
Paranoya
Çarpıntı
Mutsuzluk
FOMO Kavramının Tarihsel Geçmişi Nedir?
Yaşadığımız çağa yönelik olarak ortaya çıkmış gibi bir terim gibi dursa da FOMO kavramının ortaya çıkışı 1996 yıllarına dayanmaktadır. Dr. Dan Herman tarafından bir araştırma makalesine konu olan FOMO kavramı sosyal medya ve hızlı dijitalleşme ile sosyolojik olarak da araştırılmaya başlanmıştır.
Sosyal medyanın hayatlarımıza girmesiyle birlikte iyiden iyiye irdelenmeye başlanan Fomo nedir denildiğinde bir nevi “kaçırma korkusu” anlamına gelmektedir. Psikolojik olarak değerlendirildiğinde kişilerin hayatlarını başkalarının hayatlarıyla karşılaştırması ve onlardan geri kaldığınızı hissetme duygusu olarak tanımlanmaktadır.
Günümüzde sosyal medyanın bu kadar sık kullanılması FOMO duygularını kişiler üzerinde daha belirgin hale getirmiştir. Sosyal medyaya baktığımızda diğerlerinin hayatını kendi hayatımızdan üstün görme olarak tanımlanan bir kavramdır.
Fomo ne demek denildiğinde duygular üzerinde yarattığı çarpıklaşma nedeniyle pek çok açıdan bu duyguya kapılmayı mümkün hale getirmektedir.
FOMO’dan En Çok Etkilenen Gruplar Kimlerdir?
Fomo üzerine yapılan araştırmalarda FOMO’nun en büyük tetikleyicisinin akıllı telefonlar olduğu ortaya çıkmıştır ve her yaş grubundan insanı etkilediği ortaya konmuştur.
FOMO’nun akıllı telefon ve sosyal medya çok sık kullanan kişilerde daha kolay ortaya çıkabileceği ve pek çok kişinin de bunu çoğunlukla farkına varmadığını ortaya koymaktadır.
Kötü haber ise yapılan araştırmalara göre, kaçırma korkusunun kişileri daha fazla sosyal ağ kullanmaya sevk ettiğini ortaya koymaktadır.
FOMO’dan En Az Etkilenmek İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Her yaş ya da gruptan kişinin deneyimlediği FOMO’dan daha az etkilenmenin yolları mevcuttur. Bu nedenle FOMO’yu öncelikle farkına varmak ve onu şiddetlendiren durumlardan uzaklaşmak gerekmektedir. Bunu mümkün kılan birkaç başlığı aşağıda sıraladık.
Farklı bir alana odaklanın: Öncelikle size FOMO duygularını hissettiren insanlardan uzaklaşmayı denemelisiniz. Sosyal medya kullanımını daha verimli hale getirerek sizi bu duygular yerine pozitif duygular aşılayan kişilerle etkileşime geçmelisiniz.
Sosyal medyadan uzaklaşmak: Günümüzde sıkça yapılmaya başlanan sosyal medya detoksuna başlayabilirsiniz. Sosyal medya hesaplarını bir süre dondurmak size zarar veren duygulardan uzaklaşmak için çok iyi bir fırsat olacaktır. Böylece uzak kaldığınız süre boyunca kendinize boşuna zarar verdiğinizi ve yersiz duygularla boşuna meşgul olduğunuzu farkına varacaksınız.
Hobi edinin: Bir hobi edinmek başkalarının hayatına değil de kendi hayatına odaklanmak ve mutlu hissetmek için çok etkili bir yoldur. Size iyi gelen bir hobiyle meşguliyetinizi artırmak FOMO ile başa çıkmak için etkili bir yöntemdir.
Anılarınızı saklayın: Yaşadıklarınızı kimsenin onayına sunmaya ihtiyacınız ya da sosyal medyada sergilemeye ihtiyacınız yok. Geçmişten günümüze size iyi hissettiren anılara dönmeniz FOMO duygularından odaklanmanızı sağlayacaktır.
Gerçek bağlantılar kurun: Sosyal medya yerine size iyi gelen gerçek kişilerle yüz yüze iletişime geçmek FOMO duygularından uzaklaşmanız için çok iyi bir yoldur. Üstelik yüz yüze iletişim aidiyet duygunuzu da artıracaktır ve hissettiğiniz duygularla kendinizi haksızlık yaptığınızı farkına varmanıza yardımcı olacaktır.
Bardağa dolu tarafından bakın: Hayatın size vermediği değil de verdiklerine odaklanarak FOMO’nun sebep olduğu duygulardan arınabilirsiniz. İyi hissetmek için başkalarının sahip oldukları değil kendi sahip olduklarınızla mutlu olmaya ihtiyacınız olduğunu unutmamalısınız.
FOMO Pazarlama Nedir?
FOMO duygusu firmaların pazarlama açısından lehine kullandıkları bir kavram olarak farklı bir boyut olarak karşımıza çıkmaktadır. Firmalar marka ve ürünlerini pazarlamak amacıyla tüketicilerin kaçırma korkusundan yararlanmaktadır. Firmaların kişilerin FOMO duygularını kullanarak yaptığı pazarlama tekniklerine ise FOMO pazarlama adı verilmektedir.
FOMO pazarlama tüketiciler ile farklı bir iletişim şekli kullanılmaktadır. Bu nedenle FOMO pazarlama teknikleri konusunda bilgi sahibi olunmalıdır.
FOMO pazarlama özellikleri;
FOMO pazarlama için tüketicilerin elde ettikleri fırsatı yakalama arzusunu iyi bir şekilde kullanmanız ve bunu ürün ve hizmetinize doğru stratejilerle entegre etmeniz gerekmektedir.
Hedef kitlenize vereceğiniz eyleme geçirici mesajların kişilerin FOMO duygusunu tetiklemesi gerekmektedir.
Müşterilerin FOMO duygusunu açığa çıkararak hızlı bir şekilde satın alma eylemini gerçekleştirmelerine odaklanılmalıdır.
FOMO duygusunu açığa çıkarmak amacıyla kişilerde ürünün satın almazsa pişmanlık duyacak hissine kapılması sağlanmalıdır.
Tüketicide satın almayı tetiklemek için; indirim, kısıtlı ürün, zaman gibi araçlardan kullanılarak kişide panik duygusu ortaya çıkarılmalıdır.
Bilinmesi Gereken FOMO Pazarlama Teknikleri Nelerdir?
FOMO pazarlama için belirli pazarlama teknikleri bilinerek doğru stratejilerle kişilere iletilmesi gerekmektedir. Aşağıda FOMO pazarlama için bilinmesi gereken birkaç pazarlama tekniğini sizler için sıraladık.
Zaman sınırı ayarlanması: FOMO pazarlaması için zaman kavramı önemlidir. Bu nedenle doğru ve etkili bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Zaman kısıtlaması kullanılması tüketici üzerinde kaçırma korkusunu açığa çıkarmaktadır bu durum da hızlı satın almayı tetiklemektedir.
Zaman sınırı örnekleri;
Günün fırsatı
Haftanın fırsatları
İndirim günleri
Sosyal kanıta yer verilmesi: Sosyal kanıt kullanılması FOMO’nun önemli bir tetikleyicisidir. Sosyal ağlardan sıkça beslenen bu duyguları açığa çıkarmak için karar aşamasını sosyal kanıt doğrudan etkileyebilmektedir. Sosyal kanıt göstermek için;
Ürün gönderi ve paylaşımların gösterilmesi
Gerçek kullanıcı yorumlarına yer verilmesi
Markayla ilgili görüşlere yer verilmesi
Ürünlerin kullanıcı gözünden değerlendirilmesi
Influencer pazarlamadan yararlanma: Marka ve ürüne uygun Influencer’dan yararlanarak ürün ya da hizmet üzerinde FOMO algısı etkili bir şekilde oluşturulmaktadır. Ürünü influence ederek etkili ve hızlı bir şekilde satın alınmasını sağlayabilirsiniz. Instagram’ı Influencer pazarlama ve FOMO pazarlama teknikleri için kullanabilirsiniz.
Farklı kanallar kullanma: Tüketicinin karşısına farklı kanallardan çıkarak onları bir şekilde yakalamak hedeflenmelidir. Tüketicileri e-ticaret sitenizden satış yapma konusunda harekete geçirmek için onlara pek çok farklı kanaldan da ulaşmanız gerekir. Sosyal medyayı etkili kullanmak, özel içerikler üretmek FOMO duygusunu harekete geçirmek için oldukça etkilidir.
Uygun mesaj geliştirmek: FOMO pazarlama tekniğine uygun bir mesaj dili geliştirmek sürecin en önemli aşamasıdır. Verilecek mesajda tüketicide bir aciliyet duygusu oluşturulmalı, ürünü hızlı bir şekilde satın alma dürtüsü harekete geçirilmelidir.
Harekete geçirici eylemler kullanmak
Ürün üzerinde ihtiyaç duygusu oluşturmak
Zaman kavramına atıfta bulunmak
Geri çevrilmeyecek teklifler sunmak