Parite nedir, parite çeşitleri nelerdir: Finansal yatırım dendiğinde ilk olarak akıllara döviz, altın ve hisse senetlerine yapılan yatırımlar gelmektedir. Günümüzde yatırım kelimesinin, saydığımız bu yatırım araçlarından çok daha değişik anlamları da bulunmaktadır. İnternetin sağladığı imkanlar kullanılarak finans piyasalarında farklı yatırımlar gerçekleştirilebilmekte, birikimlerini değerlendirmek isteyen kişilere iyi kazanç sağlama fırsatı sunulmaktadır.
Bugünkü imkanlara bakıldığında yatırım araçlarında çeşitlilik söz konusudur. Yatırım araçlarının bu çeşitliliği sayesinde döviz bürolarında ve kuyumcularda yapılan işlemlere göre çok daha karlı yatırımlar gerçekleştirilebilmektedir. Bu yatırım araçlarına forex ve borsa piyasalarında fiziki olmayan bir biçimde yatırım işlemleri gerçekleştirilerek çok daha avantajlı yüksek kazançlar sağlanabilmektedir.
Parite nedir?
Forex ve borsa gibi finans piyasalarında para birimleri ile ilgili işlemler çiftler halinde yapılmaktadır. İşte bu para birimi çiftlerine parite adı verilmektedir. Diğer bir ifadeyle; Herhangi bir ülkenin para biriminin diğer başka ülke para birimlerine karşı değerini anlatmaktadır. Paritelere örnek verecek olursak; EUR/USD ve USD/JPY gibi paritelerdir.
Mevcut pariteler içinde en büyük işlem hacmi olan EUR/USD paritesini baz alarak paritenin ne olduğunu anlatmaya devam edelim.
EUR/USD paritesi, Euro’nun Amerikan Dolarına karşı değerini ifade etmektedir. EUR=2, USD=1 dersek; EUR/USD paritesi 2 değerinde olacaktır. Bu da 1 Euro’nun 2 Amerikan Dolarına karşılık geldiğini anlamak gerekir.
Paritede önce ifade edilen para birimi ana para birimidir. İkinci para birimi de karşıt para birimidir. Euro ana para birimi, Amerikan Doları da karşıt para birimidir.
Pariteyle gerçekleştirilen işlemden sağlanan kar ya da zarar karşıt döviz cinsi üzerinden ifade edilir. Açıklamak gerekirse; EUR/USD paritesi kullanılarak gerçekleştirilen işlemden çıkan netice USD cinsinden hesaplanır.
Parite çeşitleri:
Piyasalarda 7 majör para birimi vardır. Majör para birimleri adının verilmesi, ait olduğu ülkelerin ekonomilerinin canlılığından dolayıdır. Bu ülkeler diğer ülke ekonomilerine nazaran daha canlı, dinamik ve sağlam ekonomiye sahiptirler. Majör olarak tabir edilen para birimlerinin dışındaki para birimlerine ise minör para birimi adı verilmektedir.
Bu anlatımlardan yola çıkarak; iki majör para biriminden oluşan pariteye majör parite denmektedir ve her iki para birimi de parite değeri üzerinde etkiye sahiptir. 1 majör para birimi ve 1 minör para biriminden meydana gelen pariteye de minör parite adı verilmektedir. Bu minör pariteler en çok yerel yatırımcıların tercihidir. Mesela; USD/TRY paritesi genel olarak Türk yatırımcıların tercih ettiği bir minör paritedir.
Majör pariteler:
Yukarıda da belirttiğimiz gibi iki majör para biriminden meydana gelen pariteye denmektedir. Her iki para biriminin etkisi olsa da biri çok daha etkili bir para birimidir. EUR/USD majör paritesinde her iki para birimi paritenin değerine yön verse de USD değerin belirlenmesinde çok daha etkili olan para birimidir. Majör parite çeşitleri ise şöyledir; EUR/USD, USD/JPY, GBP/USD, USD/CHF, AUD/USD, USD/CAD, EUR/JPY ve EUR/GBP.
Minör pariteler:
Majör para birimi ve minör para biriminden oluşan pariteye de minör parite adı verilmektedir. Bu parite çeşidi daha çok yerel yatırımcıların tercihidir. Forex piyasasında tüm dünyadaki minör pariteler yatırımcılar için kar getirebilen bir yatırım şekli olarak görülmektedir. İşlem hacimleri majör paritenin işlem hacmine göre oldukça düşük seyretmektedir. Minör para birimleri ile işlem yapan yatırımcılar çapraz kur işlemi gerçekleştirmektedirler. Çapraz kur sistemi, herhangi bir minör para biriminin USD karşısındaki değeri üstünden diğer para biriminin değerinin hesaplanması demektir. Yani; USD harici iki değişik para biriminin dolar kuru üzerinden değerinin hesaplanması şeklindedir.