Şahıs Şirketi Kurmak
Şahıs şirketi kurma, küçük ya da orta ölçekli bir işletme olmak isteyenler için hem işlemlerin hızlı tamamlanması hem de düşük maliyetli olması nedeniyle önemli bir alternatiftir. E-ticaret alanında faaliyet göstermek isteyen girişimciler de ilk adım olarak şahıs şirketi kurma yoluna gidebilirler. Yola bu şekilde çıktığınız işletme, zaman içinde işlerin büyümesi durumunda farklı şirket türlerine de çevrilebilir. Buradan hareketle şahıs şirketinin, hem e-ticaretle uğraşacak hem de geleneksel yapıdaki işletmeler için daha risksiz bir başlangıç noktası olduğunu söyleyebiliriz.
Şahıs Şirketi Nedir?
Şahıs şirketi, adından da anlaşılacağı üzere bireyler tarafından kurulabilen şirket türüdür. Bu tip şirketlerde ortakların sorumlulukları sınırsızdır. Genellikle tek kişi olarak kurulur ve genel kanı bu tür şirketlerin sadece bireysel işletmeler için uygun olduğudur. Ama bu bir yanılgıdır; şahıs şirketleri tek kişiye ait olabildiği gibi ortaklıklarla da kurulabilir. Bu tür şirketlerde ortaklık devri süreci oldukça zor ilerler. Şirketin tüm ortaklarının onayı alınmadan payların devri ya da satışı mümkün değildir. Daha küçük ölçekli işletmeler için tavsiye edilen şahıs şirketlerinin genellikle tek kişi ile kurulmasının altında yatan temel neden olarak bu durum gösterilebilir.
Şahıs Şirketi ile Limited Şirket Farkı Nedir?
Şahıs şirketi kurma aşamasında limited şirketlerden farkları sıklıkla merak edilen bir konudur. Şahıs şirketi ile limited şirketler arasındaki farklar şu şekilde sayılabilir:
Kuruluş Maliyeti Farkı: Şahıs şirketleri, limited şirketlere kıyasla çok daha düşük bir maliyetle kurulabilir. Birçok farklı kritere bağlı olan bu fark, temelde limited şirketlerin ticaret odalarına kayıt edilmesi zorunluluğundan ileri gelir.
Vergilendirme Farkları: Şahıs şirketleri Gelir Vergisi öderken limited şirketler Kurumlar Vergisi mükellefidir. Gelir Vergisi, yıllık kazanca göre şekillenir. Daha fazla gelir elde eden şahıs şirketleri, daha yüksek oranda vergi öder. Bu vergi dilimlerine yazımızın ilerleyen bölümlerinde değineceğiz. Kurumlar vergisinin oranı ise %20’le sabitlenmiştir. Fakat bu oran Cumhurbaşkanlığı kararı ile 2021 için %25’e, 2022 için ise %23’e yükseltilmiştir.
Kurulma Aşamaları Arasındaki Farklar: Şahıs şirketi kurma işlemleri limited şirkete göre çok daha kısa ve pratiktir. Limited şirket kuruluşu, şirket ana sözleşmesi hazırlama ve ticaret odasına kayıt olma gibi birçok prosedürü kapsar. Söz konusu işlemler için bir mali müşavirden destek almanız gerekir. Bunun yanında şahıs şirketi, online ortamda dahi kurulabilmektedir. Yapılan düzenlemelerle e devletten şahıs şirketi kurma mümkün kılınmıştır.
Şirket Sahiplerinin Sorumlulukları Arasındaki Farklar: Şahıs şirketlerinde kişiler, üçüncü şahıslara ve resmî kurumlara karşı kendi mal varlıkları ile sorumludurlar. Limited şirketler de ise bu durum şirkette sahip oldukları hisse oranı üzerinden şekillenir.
Sermaye Farkı: Şahıs şirketlerinin kuruluşu esnasında herhangi bir sermaye bildiriminde bulunmak zorunlu değildir. Limited şirketlerde ise en az 10 000 TL sermaye şartı konulmuştur.
Tasfiye Sürecindeki Fark: Şahıs şirketleri istenildiği an kapatılabilir; bunun için bir tasfiye sürecine girilmesine gerek yoktur. Limited şirketlerin kapanışı için ise öncelikle tasfiye süreci geçirmek zorunludur. Genellikle 1 yıl süren bu aşamaya girerken resmî kuruluşlara bu konuda bilgilendirme yapılır.
Şahıs Şirketi ile Anonim Şirket Farkı Nedir?
Limited ve anonim şirket tipleri, genel olarak sermaye şirketleri kategorisinde değerlendirilirler. Dolayısıyla minimum sermaye tutarı gibi kimi rakamsal farklılıklar dışında sermaye şirketlerinin şahıs şirketleri ile farkları oldukça benzerdir. Şahıs şirketi ve anonim şirketi arasındaki farklar hakkında genel bir bilgiye ulaşmak için yukarıda saydığımız, limited şirketin ve şahıs şirketinden ayrıldığı noktalara göz atabilirsiniz.
Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?
İşletme açma aşamasında en çok sorulan sorulardan biri “şahıs şirketi kurmak için nereye başvurulur”dur. Şahıs şirketi kurma işlemleri için gidilmesi gereken adres, vergi dairesidir.Kuruluş için istenen belgeleri toplayarak vergi dairesine şahsen başvuruda bulunabilirsiniz. Bu işlemi sizin için, adına vekaletname düzenlenen bir muhasebeci ya da mali müşavir de yapabilir. Ama son dönemde kuruluş işlemlerin şirket sahibinin bizzat vergi dairesinde olması da istenmektedir. Yapılan başvurunun ardından vergi dairesince görevlendirilen müfettişler belirttiğiniz adrese gelir ve gerekli denetimi yapar. Denetimde herhangi bir sorun olmaması durumunda şahıs şirketi kurma işlemi birkaç gün içinde tamamlanır.
Şahıs Şirketi Kurmak İçin Gerekli Evraklar
Şahıs şirketi kurmak için gerekli belgeler, bu aşamada en çok merak edilen detaylardan biridir. Bu işlem için başvuru sırasında vergi dairesine verilmesi gereken evraklar şunlardır:
Şirket sahibinin nüfus cüzdanı sureti
Vesikalık fotoğraf
Vekaletname (Başvuru muhasebeci aracılığı ile yapılıyorsa gereklidir.)
İmza beyannamesi (Noter tarafından düzenlenir.)
Kira sözleşmesi ya da tapu fotokopisi (Adına şirket kurulan kişi çalışma alanının mal sahibi ise tapu verilmesi gerekir.)
İkametgâh belgesi (E-devlet’ten alınabilir.)
Kurulacak işletme üzerine kayıtlı bir araç olması isteniyorsa şahıs şirketi kurmak için gerekenler arasına ruhsat ve alış senedi de eklenmelidir.
E-Devlet Üzerinden Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?
Son dönemde online şahıs şirketi kurma da sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Vergi dairesine hiç gitmeden, e-devlet uygulaması üzerinden de şirketinizi kurmak için gerekli işlemleri yapabilirsiniz. E devletten şahıs şirketi kurma işlemleri genel itibarı ile beş aşamada tamamlanır.
Bu işlem İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden gerçekleştirilir. Bu sisteme e-devlet şifrenizle giriş yapabilirsiniz. Giriş yaptıktan sonra ilk olarak “Sicil Bildirimleri” bölümünden “İşe Başlama” seçeneğine tıklanır ve aşağıdaki adımlar takip edilir.
İşletme adresi, bağlı olunan vergi dairesi, faaliyet (NACE) kodu girilir. Şayet doğrudan iş yerinize ait bir ofis adresi yoksa home office şeklinde çalışacağınız evinizin ya da kiralayacağınız sanal ofisin adresini de girebilirsiniz.
İşçi çalıştırıp çalıştırmayacağınız ve iş yerinizin kira olup olmadığı belirtilir. Bu bilgiler ödemeniz gereken Stopaj Vergisi hesaplanırken kullanılır.
Basit ya da gerçek usûl arasından vergilendirme türünüzü seçmeniz gerekir. E-ticaretle uğraşmayı düşünüyorsanız bu, gerçek usûle tabi olacağınız anlamına gelir. Basit usûl; marangoz, mahalle bakkalı, berber, terzi gibi işletmeleri kapsar.
İşe başlama tarihi girilir. Bu noktada dikkat etmeniz gereken nokta; işe başlama bildirimini en geç 10 gün içinde yapmanız gerektiğidir. Bu süre zarfında gerekli bildirimde bulunmayan işletmelere usûlsüzlük cezası kesilir.
Son olarak e-tebligat bildirimi isteyip istemediğiniz belirtilir; e-posta ve cep telefonu bilgileri girilir.
Bu adımları takip edip İnteraktif Vergi Dairesi şahıs şirketi kurma başvurunuzu tamamlamanızı takiben birkaç gün içinde yoklama tarihini bildiren bir SMSgönderilir. Bu yoklama için belirttiğiniz adrese gelen memura kira sözleşmesini ya da tapu fotokopisini mutlaka sunmanız gerekir. Bu aşamanın ardından şahıs şirketi kurma süreci tamamlanmış olur. Başvuru yaptığınız internet sayfasına girerek şirketinize ait vergi levhasının çıktısını alabilirsiniz.
E-Ticaret İçin Şahıs Şirketi Kurmak
E-ticaret yapmak için şirket sahibi olmak zorunludur. Çünkü şirket kimliğine sahip olmayan girişimler, sattıkları ürün için fatura düzenleyemezler. Bu da yasa dışı bir durumdur.
Şahıs şirketi kurma, düşük maliyetli olması ve pratikliği nedeniyle e-ticaretle uğraşmayı düşünenlere tavsiye edilebilecek bir yöntemdir. Fakat bunun küçük ve orta ölçekli işletmeler için geçerli olduğunu da ekleyelim. Çok büyük satış rakamlarına ulaşmayı öngörüyorsanız yüksek oranları vergilerden kaçınmak için diğer şirket türlerini de alternatif olarak göz önünde bulundurmanız faydalı olacaktır. E-ticaret şirketi kurmayı düşünüyorsanız fakat bu konuda kafanız karışıksa internetten satış yapmak için bilmeniz gerekenler konulu içeriğimize göz atmanız size yardımcı olacaktır.
E-ticaret için şahıs şirketi kurmak, çeşitli ödeme kanalı firmaları ile çalışmanız konusunda da önünüzü açar. Alternatif ödeme kanalları sunmak, müşterilerin firmanıza yönelik ilgisine olumlu katkı yapacaktır. Bu ödeme modellerine dair yeterli düzeyde fikir sahibi olmadığınızı düşünüyorsanız Alternatif Ödeme Sistemi Nedir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
E-ticarette başlamak için birçok konuda hazırlık yapmanız, çeşitli başvurular gerçekleştirmeniz gerekir. Şirket kuruluşu, e-fatura ve ön muhasebe altyapısı oluşturma, sanal ofis kiralama ya da marka tescili gibi işlemler bunlardan bazılarıdır. Bu detaylarla tek tek uğraşmayıp kullanıma hazır bir ticaret sistemi teslim almak istiyorsanız Mükellef platformunun sunduğu imkânlara göz atmanız isabetli olacaktır. 2020 Ekim ayı itibarı ile sayısı 11 bini aşan kayıtlı kullanıcısı bulunan Mükellef platformu, ayrıca IdeaSoft müşterilerine özel fırsat ve fiyatlar sunuyor. Bu konuda daha fazla bilgi için Mükellef sayfasını inceleyebilirsiniz.
Şahıs Şirketi Kurmadan Önce Bilmeniz Gerekenler Nelerdir?
Buraya kadar anlattıklarımızın ışığında şahıs şirketi kurma, pek çok açıdan avantajlı görünebilir. Ama konuya dair tüm detayları etraflıca düşünmeden bu yönde alacağınız bir karar, ileride pişman olmanızla sonuçlanabilir. Bunun önüne geçmek adına şimdi de şahıs şirketi kurma kararı vermeden önce bilmeniz gerekenlere bakalım.
Şahıs Şirketi Kurma Maliyeti
Şahıs şirketi kurma maliyeti, şüphesiz bu konuya dair en çok merak edilen konuların başında gelir. Bu tür bir şirket açmak için aşağıdaki gider kalemlerini karşılamanız gerekir:
İmza beyannamesi için notere ödenecek tutar: 100 TL
İşlemler için muhasebeciye ödenmesi gereken ücret: 250 TL (Bu rakam muhasebeciden muhasebeci değişiklik gösterebilir. Belirtilen ortalama tutardır.)
Vergi dairesine ödenecek damga vergisi: 50 TL (Kira tutarının binde 1,89’u olarak hesaplanır. Belirtilen ortalama tutardır.)
Muhasebeci için çıkarılacak vekaletname bedeli: 148 TL
Bu rakamlardan hareketle şahıs şirketi kurma işlemleri için toplamda 500 – 1000 TL aralığında bir maliyete katlanmanız gerektiğini söyleyebiliriz.
Şahıs Şirketinin Avantajları Nelerdir?
Yazımızın bu bölümüne kadar bir kısmına değindiğimiz şahıs şirketi kurmanın avantajları şu şekilde sıralanabilir:
Şahıs şirketi kurma işlemleri için toplamanız gereken belge sayısı azdır. Bu sayede çok sayıda belge toplamak için zaman ve enerji harcamanıza gerek kalmaz.
Kuruluş maliyetleri, diğer şirket türlerine kıyasla önemli ölçüde düşüktür.
İşlemler çok kısa bir sürede tamamlanır. Topladığınız evrakları teslim edip başvurunuzu yaptıktan ortalama 2 gün sonra şirketiniz tamamen kurulmuş olur.
Muhasebeci ya da mali müşavir giderleri, şahıs şirketleri için daha düşüktür.
Kademeli vergi sistemi, özellikle yeni kurulmuş şirketler için önemli bir avantajdır. Bu sisteme göre kârları daha düşük olan şirketlerin ödemesi gereken Gelir Vergisi miktarları da düşük olur. İlerleyen dönemde gelirlerinizin artmasına bağlı olarak şirket türünüzü değiştirmeniz mümkündür.
Her yıl ödenmesi gereken defter tasdik ücretleri, şahıs şirketleri için daha uygundur.
İşlerinizi istediğiniz gibi gitmemesi durumunda şahıs şirketleri 1 gün gibi kısa sürede kapatılabilir. Diğer şirket türlerinde bu süreçler, çeşitli prosedürler sebebi ile 1 yıla kadar uzayabilir.
Faaliyetlere yönelik operasyonel kararların tek kişi tarafından verilmesi, şirketin işleyişini ciddi anlamda kolaylaştırır.
Şahıs Şirketinin Dezavantajları Nelerdir?
Şahıs şirketi kurma işleminin avantajlarından sonra konunun bir de olumsuz taraflarına bakmakta fayda var. Bu tür şirketlerin dezavantajlarını şöyle sıralayabiliriz:
Kişiler, işletmenin borç ve yükümlülüklerine karşı sınırsız sorumluluk taşır. Bu durum, iş davalarında şirket sahibi kişilerin kişisel mal varlıklarının da risk altına girmesine neden olabilir.
Kuruluş aşamasındaki, yeni kurulmuş şirketler için büyük avantaj getiren kademeli vergi sistemi, bir noktadan sonra olumsuz bir hâl alabilir. Bu sisteme göre yüksek gelir elde eden şahıs şirketleri, aynı düzeyde kazanan sermaye şirketlerine göre daha yüksek oranda vergi ödemek zorunda kalırlar. Kademeli sistemin aleyhine işlemesini istemeyen şahıs şirketi sahipleri, gelecek yıllardaki gelirlerine dair detaylı çalışmalar yapmak durumunda kalır.
Şahıs şirketlerinin, yatırımcıların ilgisini sermaye şirketine kıyasla daha az çekerler. Bu da dış sermayenin şirkete girme ihtimalini oldukça düşürür.
Şirket ve işleyiş tamamen kişilere bağlı olduğundan, kurumsal bir yapı ve imaj oluşturmak son derece güç olur.
Şirketin ömrü, sahibinin hayatını kaybetmesi ile son bulur. Şirketin yıllara yayılan bir devamlılığından söz etmek zordur.
Şahıs Şirketi Türleri Nelerdir?
Şahıs şirketleri, Türk Ticaret Kanunu’na göre üç farklı türe ayrılır. Bunlar; adi ortaklıklar ile komandit ve kolektif şirketlerdir. Ama yukarıda da belirttiğimiz üzere şahıs şirketi kurma işlemi pratikte daha çok tek kişi olarak faaliyet gösterecek işletmeler için tercih edilir. Söz konusu üç şahıs şirketi türünün özelliklerini kısaca şu şekilde açıklayabiliriz:
Adi Ortaklıklar: Bu şirketlerin ortaklarının varlıklarından bağımsız herhangi bir varlığından söz edilemez. Sermaye şirketlerin sahip olduğu tüzel kişilik, adi ortaklıklarda bulunmaz.
Komandit Şirket: Bu tip şirketlerde ortakların bir kısmının sorumluluğu şirket alacaklılarına karşı belirli bir miktarda sınırlı iken diğer ortakların sorumlulukları sınırsızdır. Bu şartlar kurulum aşamasında yapılan sözleşme ile belirlenir.
Kolektif Şirket: Hiçbir ortağın şirket alacaklılarına karşı sorumluluğunun sınırlanmadığı bir yapıyı işaret eder. Çok yaygın görülmemekle birlikte genel yapısı itibarı ile şahıs şirketleri ve limited şirketler arasındaki bir geçiş formu olarak değerlendirilebilir.
Şahıs Şirketi Vergi Dilimleri
Şahıs şirketlerinin sermaye şirketlerinden farklı olarak kademeli bir vergi sistemine sahip olduğunu belirtmiştik.
Yukarıdaki tabloda belirtilen gelir miktarları yıllık olarak ifade edilmiştir ve 2022 yılı için düzenlenmiş sınırlardır. İlgili kurumlar, gerekli görülen durumlarda bu sınırları sonraki yıllar için güncelleme hakkına sahiptir.