Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, uzun süredir üzerinde çalıştığı teşvik sisteminde köklü değişiklikler yapmaya hazırlanıyor. Yeni düzenlemeyle, makine alımlarına yönelik hibe desteği artırılırken, vergi teşviklerinde ise önemli bir azalma öngörülüyor. Özellikle bölgesel teşviklerin güçlendirilmesi ve mevcut sistemdeki aksaklıkların giderilmesi planlanıyor.
Teşvik sisteminin yeniden şekillendirilmesine ilişkin ilk işaretleri geçtiğimiz hafta İstanbul’daki bir toplantıda Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır verdi. Bakan Kacır, teşviklerin daha seçici ve etkin olması gerektiğini vurgulayarak, uzun bir aradan sonra özkaynak bazlı desteklerin devreye alınacağını duyurdu.
MAKİNE ALIMINA HİBE GELİYOR, VERGİ TEŞVİKLERİ AZALIYOR
Yeni teşvik modelinde, yatırımcıların makine alımlarına yönelik hibe destekleri sağlanacak. Ancak burada suistimallerin önüne geçmek amacıyla, hibe oranı yatırım tutarına göre değişmeyecek. Yani yatırımcı, ne kadar harcama yaparsa yapsın, önceden belirlenen sabit bir destek tutarı alacak. Böylece, şişirilmiş faturalar üzerinden fazla hibe alma girişimleri engellenmiş olacak.
Öte yandan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in talebi doğrultusunda vergi teşviklerinin yeniden yapılandırılması da gündemde. Mevcut sistemde, teşvik belgeli yatırımlarda bölgesine ve türüne göre belirli oranlarda vergi avantajı sunuluyordu. Ayrıca, yatırım yapan şirketin hâlihazırda faaliyette olan iştirakleri için de tahakkuk eden vergilere yönelik teşvikler uygulanıyordu. Yeni düzenlemede, hibe destekleri artırılırken, vergi indirimlerinde belirgin bir azalma yapılması planlanıyor.
VERGİ HARCAMALARINDA BÜYÜK DEĞİŞİM BEKLENİYOR
Hükümetin 2025 yılı için öngördüğü toplam vergi harcaması 2 trilyon 454 milyar lira olarak hesaplanıyor. Bu tutarın:
1 trilyon 144 milyar lirası gelir vergisi,
607 milyar lirası kurumlar vergisi,
392 milyar lirası KDV,
122 milyar lirası ÖTV,
186 milyar lirası ise diğer vergi muafiyetlerinden oluşuyor.
2023 yılında ise vergi harcamaları 1 trilyon 729 milyar lira seviyesindeydi. Maliye Bakanlığı verilerine göre, yalnızca Kurumlar Vergisi’nden vazgeçilen tutar 423 milyar 341 milyon lira oldu. Bunun 134 milyar 242 milyon lirası indirimli kurumlar vergisi desteğinden kaynaklandı. Ancak, bu tutarın ne kadarının yatırım teşviklerinden geldiği detaylı olarak belirtilmiyor.
Teşvik sistemindeki dönüşüm kapsamında, yatırımcıların bürokratik süreçlerden şikayetçi olduğu teşvik belgesi işlemlerinin hızlandırılması da planlanıyor. Yeni sistemde, yatırımcı dostu bir yapı oluşturularak işlemlerin daha kısa sürede tamamlanması hedefleniyor.
HEDEF: DAHA ETKİN VE SEÇİCİ TEŞVİKLER
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır’ın talimatları doğrultusunda, teşviklerin daha etkin hale getirilmesi için nokta atışı desteklerin ön plana çıkarılması amaçlanıyor. Mevcut sistemin aksayan yönlerinin düzeltilmesi ve yatırımları hızlandıracak yeni teşvik mekanizmalarının oluşturulmasıyla, Türkiye’nin sanayi altyapısının güçlendirilmesi ve üretim kapasitesinin artırılması hedefleniyor.
