Beyanname Nedir?
Beyanname ne demek dediğimizde özetle bir konu hakkında yazı ile yapılan bildirimlere verilen isimdir. Yani bir konunun ilgili kurum tarafından kişiye beyan edilmesi yani bilgilendirilmesi işlemidir.
Beyanname kullanım alanları
Vergi daireleri (tüketim vergisi, damga vergisi, havagazı vergisi vb.)
Maliye işleri
Kamu daireleri
Sicilli ticaret beyannameleri
Mühür beyannameleri
İmza beyannameleri
Farklı kullanım alanlarına göre düzenlenen beyanname çeşitleri mevcuttur. Bunlardan birkaçını aşağıda sıraladık.
Beyanname türleri
kdv beyannamesi
Yıllık kurumlar vergisi beyannamesi
Muhtasar beyanname
Geçici vergi beyannamesi
Basit usulde yıllık gelir vergisi
Damga vergisi beyannamesi
Yıllık gelir vergisi beyannamesi
Beyanname vergi dairelerinde; mükellef, vergi sorumlularına karşı yapılan borç bildirimlerinde sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Beyanname elden, posta yoluyla ya da online şekilde gerçekleştirilmektedir.
Vergi bildirimi beyannamesinde bulunan alanlar
Mükellefin adı
Adresi
Vergi dairesi bilgileri
Matrah ve vergi bildirimi
Vergi ödemelerinde beyanname düzenlenmesi hem bildirim hem de borçlunun borcunun düzenlenmesi ve tarafına bildirilmesi açısından yapılmaktadır. Vergi daireleri için beyanname nedir dediğimizde özetle ilgili kurum tarafından borçluya borcunun beyan edilmesi durumudur. Beyanname borçlunun borç yüküne göre oluşturulan ödeme bildirimleri ile düzenlenmektedir.
Beyanname Nasıl Verilir?
Beyannameler ilgili kuruma farklı şekillerde ulaştırılabilir. Örneğin bir vergi beyannamesi elden ilgili vergi dairesine götürülebilir. Posta yoluyla da iletilmesi mümkündür. Online beyanname ise Gelir İdaresi Vergi Başkanlığı’nın sitesinden vermek mümkündür. Dikkat edilmesi gereken konu bilgilerin eksiksiz şekilde doldurulmasıdır.
60 yaşın üstünde, hastalık ve engeli olma gibi durumlarda vergi dairesine gidemeyecek olan kişiler 189 numaralı vergi iletişim merkezini arayabilmektedir.
Beyannamenin Kullanım Amaçları Nelerdir?
Beyannameler farklı alanlar ve farklı amaçlar için resmi kurumlar tarafından talep edilen bir belgedir. Borcu olan vatandaşların sıklıkla kullandığı beyannameler kişilerin vergi borçlarının ortaya çıkmasını sağlar. Beyanname özellikle borcu olan kişiler için kullanılan bir belgedir.
Yazılı olarak yapılacak bildirim yine beraber vergi borçları olan kişiler bu beyannameyi sunarak borçların ne olduğunu ortaya çıkarır. Beyanname çeşitleri amacına göre pek çok farklı alana ayrılmıştır. Aşağıda beyanname çeşitlerini tek tek ele aldık.
Muhtasar Beyanname Nedir?
Muhtasar beyanname nedir dediğimizde gelir vergisine yönelik oluşturulan bir beyan türüdür. Burada vergi sorumlusu olan kişi ya da kurumların diğer kişilerden kestiği vergileri ödeme şeklidir. Muhtasar beyannamedeki vergi sorumluları işverenler ya da vergi kesintisi yapan kişilerdir.
Muhtasar beyanname Gelir Vergisi Kanunu’nun 84. Maddesine dayanmaktadır. İşveren işçisinden kestiği vergi matrahını devlete geri ödemek için beyanda bulunur. Muhtasar beyan stopaj yöntemi şeklinde hesaplanmaktadır.
Muhtasar Beyanname yapan vergi sorumluları
İşverenler
İş ortaklıkları
Vakıf-dernekler
Kamu ve iktisadi kurumlar
Ticari firmalar
Gelirlerini beyan etmek zorunda olan serbest meslek çalışanları
Muhtasar Beyanname Ne Zaman Verilir?
Muhtasar beyanlar aylık ya da 3 aylık periyotlar halinde ilgili kurumlara iletilmelidir. Çalışan sayısına göre zamanı değişen bu sistemde çalıştırdıkları kişi sayısı 10’dan az olanların bildirimleri 3 ayda bir (Ocak-Nisan_Temmuz-Ekim) şeklindedir.
Yıllık Gelir Beyannamesi Nedir?
Yıllık gelir beyannamesi kişi ya da kurumların yıllık olarak kazancını beyan ettiği bildirimlerdir. Yıllık gelir beyannamesine; kira, ücret, sermaye, irat ve kazanç gibi çeşitli gelir kalemleri girmektedir.
Beyannameler elden ya da posta yoluyla verilebileceği gibi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sitesinde yer alan “Hazır beyan sistemi” üzerinden kolaylıkla gönderilebilir.
KDV Beyannamesi Nedir?
Katma değer vergisi beyannamesi en çok kullanılan vergi beyanlarından biridir. Bir ürün ya da hizmeti satın alan tüketici ya da kişilerin satın aldığı yere ödediği vergi tutarıdır. KDV oranını devlet belirler ve ürün ve hizmetten elde edilen kazanca göre ürün ve hizmet sahibi vergi beyanını ilgili kuruma yapmakla görevlidir.
Geçici Vergi Beyannamesi Nedir?
Peşin vergi olarak da bilinen geçici vergi beyannamesi 3 aylık periyotlar halinde elde edilen kazanca göre peşin vergi ödemeleridir. Serbest meslek, ticari firmalar, kurumlar vergisi mükellefleri peşin vergi uygulamasını kullanmaktadır. Ekstra ödenen bir vergi olmadığı gibi ödenecek verginin parçalara ayrılmasıdır.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Nedir?
Kurumlar vergisi beyannamesi kurumlar üzerinden alınan bir vergi türüdür. Mükellef kişi vergiye tabi olan her bir kazancı için ilgili kuruma beyanda bulunur. Her ayın 25. gününe kadar vergi beyanında bulunulması gerekmektedir. Beyanlar iş yerinin bağlı olduğu vergi dairesine yapılmalıdır.
Basit Usul Beyanname Nedir?
Basit usul vergilendirme Gelir Vergisi Kanunu’nun 46. maddesine göre yapılmaktadır. Basit usul vergilendirmenin sağladığı pek çok avantaj bulunmaktadır.
Muhasebe defteri bulundurmazlar.
Vergi kesintisi yapma zorunluluğu yoktur.
Kira gider kalemleri için muhtasar beyanname vermemektedir.
Geçici vergiye tabi tutulmaz.
Basit Usul Beyanname Şartları
Kendi işinde çalışmak
Yıllık işyeri kira bedelinin 7.600-12.000 TL arasında olması
Gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak
Düzeltme Beyannamesi Nedir?
Düzeltme beyannamesi elden ya da online olarak yapılan beyanlara göre değişiklik gösterilmektedir. Kağıt üzerinde elden yapılan beyanlardaki düzeltmeler yine kağıt üzerinde düzeltilmeli, online yapılan beyanlardaki düzeltmeler ise online olarak yapılmalıdır.
Düzeltme işlemleri bağlı olunan vergi dairesi üzerinden yapılmaktadır. Online ortamda düzeltmeler yapılarak beyanname yeniden onaylanır.
Düzeltme beyannamesini kanuni süre içerisinde yapmak zorunludur. Aksi halde beyannamede usulsüzlük cezası gibi yaptırımlar mevcuttur. Düzeltme beyanına gerek kalmaması için beyannamedeki tüm alanların kontrol edilerek eksiksiz bir şekilde doldurulması gerekmektedir.
Kira Beyannamesi Hesaplama Nasıl Yapılır?
Kira Gelir Beyannamesi yapacak olan gayrimenkul sahipleri beyanlarını doğru olarak vermeleri için kira hesaplamalarını doğru bir şekilde yapmalı ve istenen tarihte bildirmelidir. 1 Ocak – 31 Mart arasında kira beyannamesi bildirimleri yapılmaktadır.
Kira gelir vergisi hesaplaması
Giderlerin gelirden çıkarılması ve kalan miktarın gelir vergisi yüzdesiyle çarpılması şeklinde hesaplanır.
Gider kalemleri: (Amortisman, bakım-onarım, elektrik, su, sigorta)
Poşet Beyannamesi Nedir?
Poşet beyannamesi Çevre Koruma Kanunu’na göre getirilen poşet kullanım ücretlendirmesi üzerine yapılması gereken bir beyanname olarak ortaya çıkmıştır. Poşet beyannamesi İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden interaktif şekilde yapılmaktadır. Plastik poşet satışı yapmayan kurumlar ise interaktif vergi dairesinden vergi girişi olarak sıfırı seçmelidir.
E-beyanname Nedir?
Vergi dairesine elden bildirilmesi gereken evrakların dijital ortamda yapılması işlemidir. İstenen belgelerin online olarak doldurulması ve ilgili kuruma iletilmesi şeklinde gerçekleşen e-beyanname sistemi kurum ve kişilere pek çok avantaj sağlamaktadır.
Zamandan tasarruf etme
Hızlı bir şekilde işlemleri halletme
Eksik ve yanlış bilgi verme olasılığını düşürme
Geçmiş kayıtlara anında ulaşabilme imkanı
Kurumlar için analiz ve işleme alma kolaylığı